Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2008

Καλλιωραίοι, η μεγάλη σαρακατσάνικη οικογένεια

Ερευνα για το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας των Καλλιωραίων έχει κάνει ο κ. Γιώργος Καλλιώρας που μας γράφει.

Καλημέρα σας και συγχαρητήρια για την πολύ καλή δουλειά που έχετε κάνει. Ονομάζομαι Καλλιώρας Γεώργιος και όπως θα δείτε παρακάτω έχω μακρινή καταγωγή από τον Διόνυσο (Τσαμάλι) Βοιωτίας. Έτσι σκέφτηκα να σας στείλω κάποια ιστορικά στοιχεία της οικογενείας μου με την ελπίδα ότι θα έρθω σε επαφή με κάποιους από αυτούς.
Σας ευχαριστώ πολύ. Γ. Καλλιώρας Λαμία.
Ιδού η πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα του Γ. Καλλιώρα, που του αξίζουν συγχαρητήρια για την επιμονή του..

H παρακάτω έρευνα αναφέρεται στους Καλλιωραίους που έχουν Σαρακατσαναίηκή καταγωγή και πατρογονικά κατοικούν στους νομούς Φθιώτιδος και Βοιωτίας . Κάποτε με τα κοπάδια τους μετανάστευαν και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος (Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία) αλλά γύρω στο 1920-30 ακολουθώντας το δρόμο των περισσότερων Σαρακατσαναίων εγκατέλειψαν τις μεταναστεύσεις, και στις δεκαετίες του 50-60 εγκατέλειψαν τον ποιμενικό βίο ορίστηκα και εγκαταστάθηκαν στους δύο παραπάνω νομούς . Καλό θα ήταν να αναφερθούμε στην προέλευση του ονόματος μας.
Έπειτα από μία σχετική έρευνα κατέληξα στα παρακάτω.

Καλλιωράδες στο Αγρίνιο λένε τους παραμυθάδες -μοραπάδες . Καλλιωράδες η Καλαντράδες λένε στην περιοχή του Δομοκού αυτούς που λένε τα Κάλαντα των Θεοφανίων. Το Καλλιώρας επίσης προέρχεται από την φράση που συνήθιζε κάποιος Καλή –ώρα σαν ευχή (ευχόνημο). Στα πλαίσια της ερευνάς το νομό Φθιώτιδος γνώρισα Καλλιωραίους που κατάγονται από τα χωριά Λιτόσελο και Βίτολη αλλά δηλώνουν ότι δεν έχουν σχέση με τους Σαρακατσαναίους.

Οι Καλλιωραίοι της Αταλάντης όμως επιμένουν πως είναι σόι με τους Καλλιωραιους της Βιτολης και του Λιτοσελου. Στην Άθήνα είχα την τύχη να γνωρίσω κάποιους Καλλιωραίους από τα χωριά της Αργιθέας και αυτοί μου δήλωσαν ότι δεν έχουν σχέση με τους Σαρακατσαναίους ,αλλά αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι οι γονείς τους και οι παππούδες τους ασχολιόντουσαν με την κτηνοτροφία και κάνανε μάλιστα και μεγάλες μεταναστεύσεις, πράγμα που το κάνανε οι μεγάλες ποιμενικές φυλές ( Σαρακατσαναίοι, Καραγκούνηδες, Βλάχοι, κ.λ.π.).

Στα πλαίσια της έρευνας επίσης συνάντησα την σεβάσμια θεία μου Γιαννούλα Καλλιώρα- Κοκοφίκη και μου εξομολογήθηκε ότι της είχε πει κάποια θεία της ότι οι Καλλιωραίοι παλιά ονομάζονταν Ζερβαίοι. Αν αυτό είναι αλήθεια σύμφωνα με το γενεαλογικό δέντρο (που θα δούμε παρακάτω) πρέπει να έγινε γύρω στο 1800- 1820. Την εποχή εκείνη οι προγονοί μας ,ξεχειμώνιαζαν στο Τσαμάλι της Λιβαδειάς και είχαν άλλο όνομα (Ζερβαίοι ?), κάποιος απ’ αυτούς ο Γιώργος είχε την συνήθεια όταν ήθελε να αποχαιρετήσει κάποιον τον αποχαιρετούσε με την ευχή άντε καλή ώρα ,έτσι του έμεινε το παρατσούκλι Καλλιώρας που αργότερα έγινε το κύριο όνομα Καλλιώρας.

Ο Γιώργος Καλλιώρας (Ζέρβας?) που προαναφέραμε σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε είχε τέσσερα αγόρια, (για πόσα κορίτσια είχε, δεν έχουμε πληροφορίες) τον Δημήτρη, τον Σπύρο, τον Χρίστο και τον Βασίλη.Γύρω στο 1825-30 πρέπει να συνέβη κάποιο σοβαρό γεγονός στην οικογένεια του Γ. Καλλιώρα που ανάγκασε τα παιδιά του να φύγουν από την Λιβαδειά.Αυτό το γεγονός ήταν τόσο σοβαρό που λέγεται ότι ένα από τα παιδία του Γιώργου Καλλιώρα (άγνωστο ποιος) έφυγε και πήγε στο Αγρίνιο και δεν ξαναγύρισε ποτέ και ότι οι απόγονοι του είναι ακόμη εκεί.

Πρώτος πρέπει να έφυγε ο Σπύρος και πήγε Ντερβένι (σημερινό Καλαμάκι Φθιώτιδος) και να τον ακολούθησε αργότερα ο αδερφός του Χρίστος ,ο δε Μήτρος πήγε στην Αταλάντη, στο Τσαμάλι έμεινε μόνο ο Βασίλης Καλλιώρας.Αξίζει να ασχοληθούμε ιδιαίτερα με τον Βασίλη Καλλιώρα και τον Σπύρο Καλλιώρα διότι ο βίος τους ήταν πιο διαφορετικός από τα άλλα αδέρφια τους. Ο Σπύρος όταν πήγε στο Ντερβένι γνωρίστηκε με κάποιον Κώστα Κατσαμάκη η Κουμπάρο (επειδή έκανε πολλές κουμπαριές).


Οι δυο τους αποκτήσανε μια καλή φιλία και κάποια στιγμή έγιναν και κουμπάροι. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Λάμπρου Καλλιωρα ο Κατασαμάκης πρόσφερε γη στον Σπύρο Καλλιώρα στη περιοχή του Ντερβενιού.Επίσης σύμφωνα με την παράδοση ο Σπύρος Καλλιώρας και ο Κώστας Κουμπάρος ήταν σταυραδέρφια, επίσης σταυραδερφός τους ήταν και ο Κων. Δ. Λιάκος από την Τσοπαλνάτα (σημερινή Λυγαριά), εγγονός του Ευάγγελου Μπαλατσού αρχικαπετάνιου του 21 και γιος του Δημ. Λιάκου καπετάνιου του 21 από το Καρπενήσι.

Αργότερα στο Ντερβένι ήρθε και ο αδερφός Σπύρου ο Χρίστος ο οποίος πήρε κι αυτός γη από τον Κουμπάρο και εγκαταστάθηκε και αυτός στο Ντερβένι.Περνώντας το χρόνια ο Σπύρος εξελίχτηκε σε μικροκαπετάνιο της περιοχής που έδρασε από την περιοχή του Ντερβενιού μέχρι το οθωμανικό.Εκείνη την εποχή η Θεσσαλία ήταν υπό Οθωμανική κατοχή και γινόντουσαν πολλές προσπάθειες για την απελευθέρωση της .Συνεπαρμένοι από αυτή την ιδέα ο Σπύρος Καλλιώρας και ο Κώστας Λιάκος αποφάσισαν να μπουν στην Θεσσαλία να προκαλέσουν θέμα για να ξεκινήσει η επανάσταση της Θεσσαλίας.

Πήγαν και βρήκαν δύο καπεταναίους της περιοχής τον Λίγκα και τον Φαρμάκη (πιθανών από την Μοσχοκαριά) και μαζί τους ξεκίνησαν για την Θεσσαλία.Όλοι μαζί έφτασαν μέχρι την Μάντρα Τρικάλων, εκεί από τυχαίο γεγονός σκότωσαν έναν τούρκο χωρικό που είχε πάει ε το μουλάρι του να μαζέψει ξύλα. Όταν το μουλάρι γύρισε πίσω οι δικοί του ανησύχησαν και ειδοποίησαν τον στρατό. Ο τούρκικος στρατός της περιοχής είχε πληροφορίες ότι υπάρχουν αντάρτες στο βουνό και κατάφερε το βράδυ να περικυκλώσει τους Έλληνες χωρίς αυτοί να τους αντιληφθούνε.

Από την πλευρά των Ελλήνων όταν σκοτώθηκε ο τούρκος χωρικός κάποιοι είπαν να φύγουν ,άλλοι είπαν να μείνουν εκεί. Ξέρουμε ότι μία ομάδα από αυτούς έφυγε οι υπόλοιποι έπεσαν και κοιμήθηκαν (Ανάμεσα τους ο Σπύρος Καλλιώρας και ο Κώστας Λιάκος) .Το πρωί όμως που ξύπνησαν διαπίστωσαν ότι ήταν περικυκλωμένοι από τούρκους στρατιώτες. Ξέρουμε ότι από την μάχη που ακολούθησε από τους περικυκλωμένους Έλληνες δεν γλίτωσε κανένας. Από την μάχη αυτή βγήκε το τραγούδι (Τι τ’ άθελες βρε Λίγκα τι τ’ άθελες Φαρμάκη).Σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα του Λάμπρου Καλλιώρα ,όταν οι συγγενείς του Κ. Λιάκου πήγαν να πάρουν το πτώμα του ,βρήκαν όλα τα πτώματα των Ελλήνων πεταμένα σε ένα ρέμα μισοφαγωμένα από τ’ αγρίμια.

Όταν ο Σπύρος Καλλιώρας έφυγε για την Θεσσαλία άφησε πίσω του δύο κόρες την Κωστάντω και την Δήμητρα. Η Κωστάντω παντρεύτηκε στο Ντερβένι με τον Βασίλη Λαμπρόπουλο και η Δήμητρα παντρεύτηκε δύο φορές. Στον πρώτο της γάμο παντρεύτηκε με κάποιον Σταυρογιάννη και κάνανε ένα γιο τον Χρίστο ο οποίος με την σειρά του παντρεύτηκε την Δήμητρα Μπλέτζα. Στον δεύτερο γάμο της παντρεύτηκε με τον Κώστα Κουκούλη , και κάνανε δύο παιδιά την Ελένη και τον Σπύρο.

Ο Βασίλης ήταν ο μόνος που έμεινε στο Τσαμάλι πιθανών για να φυλάει τους γονείς τους. Απ’ ότι ξέρουμε ο Βασίλης Καλλιώρας ήταν άνθρωπος ιδιόρρυθμος (γιαυτό και οι πράξεις του έμειναν ζωντανές στη μνήμη των απογόνων του). Κάποια στιγμή εγκατέλειψε την οικογένεια του και το κοπάδι και κατέβηκε στην Λιβαδειά σε αναζήτηση καλύτερης τύχης , εκεί ασχολήθηκε με διάφορα επαγγέλματα για να μπορέσει να ζήσει ,ένα από αυτά ήταν και το επάγγελμα του σιδερά. Γρήγορα όμως απογοητεύτηκε από την ζωή της πόλης την εγκατέλειψε και ξαναγύρισε στην οικογένεια του και στο κοπάδι.

Εκεί στο Τσαμάλι ερωτεύτηκε μία όμορφη βοσκοπούλα από το σόι των Ζερβαίων.Κάποια μέρα όταν η νεαρή βοσκοπούλα πήγε στην πηγή με την βαρέλα να πάρει νερό Βασίλης πήγε και της μίλησε. Αυτή τότε έκοψε μόνη της μία κοτσίδα από τα μαλλιά της και ξαναγύρισε στο κονάκι.Όταν την ρώτησαν η δικοί της άνθρωποι ποιος της έκοψε την κοτσίδα αυτή απάντησε ότι την έκοψε ο Βασίλης Καλλιώρας και όταν οι δικοί της την ρώτησαν αν θέλει να τον παντρευτεί αυτή απάντησε καταφατικά.

Έτσι ο Βασίλης παντρεύτηκε την Μαρία Ζέρβα και έκανε πέντε παιδιά τον Γιώργο ,τον Νίκο, μία κόρη που δεν καταφέραμε να μάθουμε πώς λέγεται ,μάθαμε μόνο ότι παντρεύτηκε στη Λιβαδειά με κάποιον Χαρίση, τον Σπύρο (ο οποίος θα πρέπει να γεννήθηκε μετά τον θάνατο του θείου του Σπύρου στην Θεσσαλία και να πήρε το όνομά του) και τον Κώστα (Κονή).Όταν ο Βασίλης Γ. Καλλιώρας και η γυναίκα του μεγάλωσαν αρκετά άρχισαν να σαπίζουν οι σάρκες τους πάνω από τους ώμους.

Όταν πλέων ήταν ανήμποροι να φροντίσουν την οικογένεια τους αποφάσισαν να παντρέψουν το ένα από τα αγόρια της οικογένειας για να μπει μία γυναίκα στην οικογένεια και να φροντίζει τους υπόλοιπους. Αν και ήταν σε μικρή ηλικία ο Γιώργος παντρεύτηκε την Γιαννούλα Κονδύλη ,αλλά δεν κάθισε και πολύ στην Λιβαδειά πήρε την οικογένεια του και το μερίδιό του και έφυγε για την Λαμία, όπου ήταν ήδη ο θείος του Χρήστος και οι δύο κόρες του Σπύρου παντρεμένες στο Καλαμάκι. Από τους απογόνους του Γιώργου Καλλιώρα οι περισσότεροι ζουν σήμερα στο Αυλάκι στην Λαμία ,στον Δομοκό στη Στυλίδα, στη Μεγάλη Βρύση ,στη Ροδίτσα, στον Άγιο Κωνσταντίνο, στον Βόλο, στα Τρίκαλα, Χαλκίδα, και στην Αθήνα. Αργότερα τον Γιώργο τον ακολούθησε και ο αδερφός του Κώστας (Κονής) που ήταν παντρεμένος με την Παρασκευή Χατζή , οι απόγονοί του ζουν σήμερα στο Φρατζόμηλο ,στη Φραντζή ,στις Κομποτάδες, στην Αγία Παρασκευή ,στην Μεγάλη Βρύση , στο Αυλάκι, στη Στυλίδα, στη Λαμία, στη Λιβαδειά ,στην Αλίαρτο στο Παύλο, στον Ελαιώνα και στην Αθήνα.Στο Τσαμάλι έμεινε ο Νικολάκης και ο Σπύρος για λίγο ακόμη.Ο Νικολάκης Καλλιώρας ήταν παντρεμένος με την Δήμητρα Ντόγανου ,από τους απογόνους του σήμερα οι πιο πολλοί ζουν στον Διόνυσο ,στον Έξαρχο ,στην Δαύλεια ,στην Αγία Παρασκευή ,στον Ορχομενό, στη Λιβαδειά ,στην Τραγάνα, στην Πλάκα Φθιώτιδος ,στη Δαμάστα Φθιώτιδος, στην Καρδίτσα ,στην Θεσσαλονίκη ,και στη Αθήνα.Πολύ αργότερα τους άλλους Καλλιωραίους ακολούθησε στη Λαμία και ο Σπύρος. Από τους απογόνους του οι ποιο πολλοί σήμερα ζουν στην Λαμία και στην Αθήνα λίγοι στο Αυλάκι ,στην Αγία Παρασκευή ,στη Στυλίδα ,και στις Τσουκαλάτες Βοιωτίας.

Η αδερφή τους όπως είπαμε ήταν παντρεμένη με κάποιον Χαρίση από την Λιβαδειά κάνανε μία κόρη την Βαγγελιώ που παντρεύτηκε με τον Κώστα Αραπαντζίκο και κάνανε έξι παιδιά . Από τους υπόλοιπους Καλλιωραίους ο Μήτρος όπως είπαμε πήγε στην Αταλάντη και έκανε πέντε παιδιά τον Γιώργο που πήρε γυναίκα από το σόι των Τζηναίων ,τον Κώστα που παντρεύτηκε με την Αθηνά Σεϊντή , την Ελένη που παντρεύτηκε με τον Μιλτιάδη Καρακικέ ,την Βαγγελίτσα που παντρεύτηκε με τον Κώστα Γουλοδίμο και τον Νίκο που πήρε γυναίκα από το σόι τον Δοσαίων.

Ο Γιώργος έκανε τέσσερα παιδιά, την Κυριακούλα ,την Παναγιού ,τον Δημήτρη και τον Θεοχάρι. Η Κυριακούλα παντρεύτηκε τον Κ. Σάλτα και εγκαταστάθηκε στο Καραξύνι της Λιβαδειάς, τα εγγόνια της σήμερα ζουν στην Αθήνα, η Παναγιού παντρεύτηκε με τον Γιώργο Πουρνάρα και εγκαταστάθηκε στο Αυλάκι Φθιώτιδος όπου ζουν σήμερα η Κόρη της Κωσταντούλα και τα παιδιά της, ο Μήτρος Καλλιώρας παντρεύτηκε με την Αλέξω Γκουτζούνη και εγκαταστάθηκε στην Λυγαριά Φθιώτιδος όπου ζουν σήμερα ο γιος του Παναγιώτης και η κόρη του Κωστάντω, ο Θεοχάρης έμεινε μαζί με την αδερφή του Παναγιούλα στο Αυλάκι όπου και αποβίωσε.Οι απόγονοι του Κώστα Δ. Καλλιώρα ζουν σήμερα στη Θήβα, στα Βάγια και στα χωριά Πλατανάκια ,Ύπατο, Δροσιά και Βαθύ.Από τους και οι απόγονοι της Ελένης Δ. Καλλιώρα-Καρακικέ οι περισσότεροι ζουν σήμερα στις Θερμοπύλες στο Γοργοπόταμο ,στη Οβριακή, στο Μαυρονέρι ,στη Δαμάστα, στη Σκάρφεια, στο Παύλο, στην Λαμία στη Θήβα, στον Αλμυρό Μαγνησίας, στην Κατερίνη, στη Θεσσαλονίκη, στη Αθήνα και στη Γερμανία.

Οι απόγονοι της Βαγγελίτσας Δ. Καλλιώρα-Γουλοδήμου ζουν σήμερα στις Βαρδάτες το Νέο Κρίκελο στις Θερμοπύλες ,στη Μαγνησία, στον Άγιο Γεώργιο Δομοκού, στο Κόμμα στη Μεγάλη Κάψη, στη Μεγαλούπολη στην Λαμία και την Αθήνα.Από τους απογόνους του Νίκου Δ. Καλλιώρα οι περισσότεροι ζουν στη Αταλάντη εκτός από τον και τον Αριστείδη Ν. Καληώρα που πήγε στην Τσοπαλνάτα (Λυγαριά) από τους απογόνους του Αριστείδη στην Λυγαριά ζει σήμερα η κόρη του Μαρία και τα παιδιά του Δημήτρη Καλλιώρα, ο Νίκος και η Ελευθερία κατοικούν στην Νέα Μαγνησία, οι υπόλοιποι μένουν στην Αταλάντη ,στο Κάστρο ,στα Χανιά ,στο Διόνυσο, στον Έξαρχο, και στις Λιβανάτες.

Από τους απογόνους του Χρίστου Γ. Καλλιώρα που πήγε και αυτός στο Καλαμάκι, πολλοί λίγοι ζουν σήμερα εκεί, οι περισσότεροι έχουν σκορπιστοί στην Λαμία ,στην Στυλίδα ,στην Στίρφακα, στον Σταθμό Λιανοκλαδιού, στον Παλαμά Φθιώτιδος, στην Αθήνα, και στην Αμερική.
Σήμερα οι Καλλιωραίοι διαθέτουν δική τους ιστοσελίδα στην διεύθυνση. http://clubs.pathfinder.gr/Kalliorasclub/240062
Εκεί είναι καταγεγραμμένο το γενεαλογικό τους δέντρο αποτελούμενο από 680 οικογένειες από το 1780 περίπου έως σήμερα.